آتش‌نشانان فرودگاهی از مهم‌ترین عوامل حفظ شرایط ایمن در فرودگاه‌ها می‌باشند که مهم‌ترین وظیفه آن‌ها نجات جان انسان‌ها در هنگام وقوع حوادث یا سوانح می‌باشد. کارکنان آتش‌نشان و نجاتگران فرودگاهی نقش بسیار حیاتی در حفظ ایمنی و سلامت مسافران، خودروها و سایر تجهیزات فرودگاهی دارند. پیشرفت و گسترش سریع صنعت هوانوردی در کشور نیاز به حفظ ایمنی مسافرین، کاربران فرودگاه‌ها، هواپیماها و سایر تجهیزات موجود در فرودگاه‌های کشور را بیشتر از گذشته نموده است. همچنین وجود سرویس های آتش نشانی با ویژگی های منطبق بر الزامات مندرج در مقررات ملی و بین المللی برای فرودگاه ها یک ضرورت عملیاتی می باشد و نبود این سرویس می تواند فرایند نشست و برخاست را در فرودگاه ها با اختلال مواجه سازد.
برخی از اهداف آموزش کارکنان آتش‌نشان و نجاتگر فرودگاهی در این دوره عبارت هستند از:
- 1. پیشگیری از حوادث و سوانح: آتش‌نشانان و نجاتگران فرودگاهی آموزش هایی را در زمینه شناسایی خطرات، ایمنی فردی و راه‌های پیشگیری از حوادث فرا گرفته و به عنوان حلقه ای از زنجیره ی سیستم مدیریت ایمنی نقش مهمی در راستای حفظ ایمنی هوانوردی ایفا می کنند.
- 2. مهارت در بکارگیری تجهیزات اضطراری: کسب دانش و مهارت کافی استفاده صحیح از تجهیزات مناسب مانند کفسازها و سایر تجهیزات آتش‌نشانی، افزایش توانمندی آن‌ها در مقابله با شرایط اضطراری را فراهم می‌کند، از این رو بخش مهمی از آموزش های این رشته به این موضوع اختصاص دارد.
- 3. توانمندی در پاسخ به بحران: در کنار لزوم وجود ساختار مناسب، پاسخ گویی به شرایط بحرانی نیازمند برخورداری از مجموعه ای از مهارت های فردی و جمعی می باشد، به همین جهت آموزش در خصوص کار تیمی، ارزیابی و تصمیم گیری، مدیریت بحران و سایر موضوعات مرتبط با این موضوع در دستور کار قرار دارد.
- 4. حفظ ایمنی: آتش نشانان و نجاتگران آموزش‌دیده می‌توانند به‌طور مؤثر در تشخیص و پیشگیری از تهدیدات ایمنی مختلف مشارکت کنند و ایمنی فرودگاه را تضمین کنند.
در حوزه آتش 
نشانی فرودگاهی اغلب به موارد زیر پرداخته می‌شود:
اطفاء حریق هواپیماها
مدیریت نشت و ریزش سوخت و مواد شیمیایی
- فرودگاه‌ها معمولاً حجم زیادی از سوخت‌های فسیلی و مواد شیمیایی خطرناک را برای هواپیماها ذخیره می‌کنند. همچنین سوانح و حوادث فرودگاهی
- ممکن است شامل کالاهای خطرناک (Dangerous Goods) نیز باشد. آتش‌نشانان فرودگاهی با کسب آموزش های تخصصی در این موارد،
- به سرعت اقدامات لازم برای جلوگیری از گسترش آتش‌سوزی یا انفجار را انجام خواهند داد.
واکنش به شرایط اضطراری کمک به تخلیه اضطراری هواپیما
کمک‌های اولیه و امداد پزشکی
- آتش‌نشانان فرودگاهی به دلیل احتمال وجود مصدومان در حوادث هوایی، باید در ارائه کمک‌های اولیه و خدمات پزشکی اضطراری نیز مهارت داشته باشند. این شامل نجات افراد از هواپیما، تریاژ مصدومین و ارائه کمک‌های اولیه فوری تا رسیدن تیم‌های پزشکی، و انتقال سریع مجروحان به مراکز درمانی است.
آموزش و تمرینات منظم
- به دلیل خطرات بالا و نیاز به واکنش سریع، آتش‌نشانان فرودگاهی باید به طور منظم در تمرینات و مانورهای شبیه‌سازی‌شده شرکت کنند تا همیشه آمادگی کافی برای مدیریت حوادث مختلف را داشته باشند.
- حفظ آمادگی جسمانی جزو لاینفک شغل آتش‌نشانی و نجاتگر فرودگاهی می‌باشد. آتش نشانان فرودگاهی برای حفظ صلاحیت شغلی خود ملزم به موفقیت در آزمون های صلاحیت شغلی می باشند، از آنجا که آمادگی جسمانی و مهارت های انجام فعالیت های فیزیکی بخش مهمی از این آزمون ها می باشد تمرین ورزشی منظم از ملزومات این شغل در نظر گرفته می شود.
مدیریت اپرون و هدایت زمینی هواپیما
- در اغلب فرودگاه های کشور مدیریت اپرون فرودگاهی بخشی از ماموریت شغلی تعریف‌شده برای متخصصان آتش‌نشان و نجاتگر فرودگاهی است بنابراین آموزش های مربوط به این تخصص نیز معمولا در سرفصل های آموزشی مرتبط با این رشته شغلی مدنظر قرار می گیرد.
فرصت های شغلی
- آتش‌نشان و نجاتگر فرودگاهی: مسئول اطفاء حریق و مقابله با شرایط اضطراری در فرودگاه.
- مسئول تیم آتش‌نشانی و نجات: مدیریت تیم‌های آتش‌نشانی و نظارت بر عملیات.
- مدیر واحد آتش‌نشانی و نجات: مدیریت پرسنل و ایستگاه آتش‌نشانی و نجات فرودگاهی.
- کارشناس/ مدیر ایمنی فرودگاهی: برنامه‌ریزی و نظارت کلی بر ایمنی فرودگاه.
دوره‌های آموزشی مرتبط
ما طیف وسیعی از دوره‌های طراحی شده برای ارتقای تخصص شما در آتش نشانی فرودگاهی را ارائه می‌دهیم که با نقش‌ها و سطوح مختلف تجربه
ارائه می‌شوند:
- دوره‌های اخذ و حفظ صلاحیت آتش‌نشان و نجاتگر فرودگاهی
با عنایت به مقررات سازمان هواپیمایی کشوری برای فرودگاه‌ها، به‌کارگیری افراد به‌عنوان آتش‌نشان و نجاتگر فرودگاهی نیازمند داشتن صلاحیت حرفه‌ای می‌باشد. یکی از شرایط کسب صلاحیت حرفه‌ای گذراندن دوره‌های آموزشی به شرح زیر می‌باشد:
نام فارسی دوره | نام انگلیسی دوره | طول دوره |
تطبیق و استفاده از تجهیزات ساختاری برای نجات و اطفای حریق هواپیما | Adaptation and use of structural rescue and firefighting equipment for aircraft rescue and firefighting (ARFF01) | 16 |
آشنایی با فرودگاه | Aerodrome familiarization (AFFF 02) | 8 |
آشنایی با هواپیما | Aircraft familiarization (ARFF 03) | 8 |
کاربرد انواع عوامل اطفای حریق | Application of the types of extinguishing agents required (ARFF 04) | 16 |
کالاهای خطرناک ویژه آتش نشانی فرودگاهی | Dangerous goods (ARFF 05) | 24 |
کمک در تخلیه اضطراری هواپیما | Emergency aircraft evacuation assistance (ARFF 06) | 32 |
سامانه های ارتباطات اضطراری در فرودگاه | Emergency communications systems on the aerodrome, including aircraft fire-related
alarms (ARFF 07) | 16 |
آشنایی با وظایف آتش نشان ها در طرح اضطراری فرودگاه | Familiarization with firefighters’ duties under the aerodrome emergency plan | 16 |
عملیات اطفای حریق( آتش نشانی هواپیما) | Firefighting operations (ARFF 09) | 24 |
عملکرد انسان | Human performance, including team coordination (ARFF 10) | 8 |
رویه های مربوط به شرایط دیدکم | Low visibility procedures (ARFF 11) | 4 |
مقررات و دستورالعمل های آتش نشانی فرودگاهی | ARFF procedures (ARFF 12) | 16 |
ایمنی آتش نشان | Rescue and firefighting personnel safety (ARFF 13) | 24 |
سیستم مدیریت ایمنی | Safety management system (ARFF 14) | 24 |
استفاده از شیلنگ ها، نازل ها و سایر تجهیزات کاربردی | Use of the fire hoses, nozzles, turrets, and other appliances (ARFF 15) | 16 |